မိသားစု ထမင္းဝိုင္း

မိသားစု စံုစံုညီညီ အတူတူစားျဖစ္ၾကတဲ့ ထမင္းဝိုင္းတစ္ခုဟာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈပါ။ ေခတ္ေတြက ေျပာင္း၊ လူေနမႈစနစ္ေတြက ေျပာင္း၊ အေျခအေနေတြက ေျပာင္းလာေတာ့ မိဘနဲ႔ သားသမီးေတြ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ မိသားစုေတြဟာ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ တစ္ေယာက္ တစ္ေနရာစီ၊ တစ္ႏိုင္ငံစီ တကြဲတျပား ေနထိုင္ ရွင္သန္ၾကရဖို႔ အေၾကာင္းဖန္လာပါတယ္။ အဲဒီအခါ မိသားစု စံုညီတဲ့ ထမင္းဝိုင္းတစ္စု ျဖစ္ဖို႔ သိပ္ခက္ခဲလာပါတယ္။

အဲဒီအေၾကာင္းကို ေရးမယ္လို႔ ေတးထားတာ ေတာ္ေတာ္ၾကာပါၿပီ။ ေရးခ်င္တာေတြက အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနလို႔ အဆင္ေျပသလို အပိုင္းခြဲၿပီး စာစီၾကည့္ပါ့မယ္။ အခု ပထမဆံုး ကြ်န္မရဲ႕ အဖိုးအေၾကာင္းကေန စေျပာပါရေစ...

အဖိုးဟာ ေရွးေခတ္က ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး ႐ိုး႐ိုးေအးေအး ျမန္မာအဖိုးအို တစ္ေယာက္ ဆိုေပမယ့္ ထမင္းစားတဲ့အခါ သိပ္ျမန္မာမဆန္လွသလို စည္းကမ္းလည္း အေတာ္ႀကီးတတ္ပါတယ္။ ထမင္းဝိုင္းမွာ ဟင္းရည္ ပန္းကန္လံုး တစ္လံုးထဲက အတူခပ္စားတာမ်ိဳး မလုပ္ရ၊ ထမင္း ဟင္းပန္းကန္ ႏႈတ္ခမ္းေတြမွာ ဟင္း အစအနေတြ ေပ မေနရ၊ ဟင္းခပ္ရင္ တစ္ေယာက္ယူၿပီးမွ တစ္ေယာက္က ေစာင့္ယူရ၊ ေသာက္ေရခြက္၊ လက္သုတ္ပဝါ တစ္ေယာက္တစ္ခု သံုးရ စသည္ျဖင့္ပါ။ ထမင္းကို ထမင္းစားပြဲမွာသာ ထိုင္စားရပါတယ္ ဧည့္ခန္းတို႔ အိပ္ခန္းတို႔လို တျခားေနရာေတြမွာ မစားရပါ။ ၿပီးေတာ့ Table Manner လို႔ ေခၚရမလား... ပန္းကန္ ဇြန္း ခက္ရင္း လက္သုတ္ပဝါ၊ ေရေႏြးၾကမ္းအိုး ေရေႏြးၾကမ္း ပန္းကန္၊ ေကာ္ဖီပန္းကန္၊ ဟင္းရည္ေသာက္ ပန္းကန္၊ အခ်ိဳစားတဲ့ ပန္းကန္၊ အ႐ိုးပန္းကန္ စသည္ျဖင့္ အကုန္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ထားၿပီး သံုးရပါတယ္။ အခ်ိဳပြဲပန္းကန္ကို အ႐ိုးပန္းကန္ လုပ္လို႔ မရသလို ဟင္းခ်ိဳပန္းကန္လံုးထဲ အသားဟင္းတို႔ အရြက္ေၾကာ္တို႔ ထည့္ေပးလို႔ မရပါဘူး။ အေသးအဖြဲေလးေတြ ဆိုေပမယ့္ အဲဒီလို စည္းကမ္းရွိရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မနက္ ည ထမင္းစားခ်ိန္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ရွိရပါတယ္။ အဖိုးရဲ႕ မနက္စာ စားခ်ိန္ဟာ ဆယ္နာရီခြဲ ျဖစ္ၿပီး ညစာကို ငါးနာရီခြဲမွာ စားပါတယ္။

ကြ်န္မတို႔ နည္းနည္း အရြယ္ေရာက္လာေတာ့ အဖိုးကို ထမင္းစားေတာ့မလား ျပင္လိုက္ေတာ့မယ္ လို႔ ေျပာရင္ သူက ဘယ္ႏွစ္နာရီ ရွိၿပီလဲ လို႔ ျပန္ေမးေလ့ပါတယ္။ အဖိုး ဆာရင္ ဒီေန႔ နည္းနည္း ေစာေစာ စားေလ ဆိုတာမ်ိဳး သူ႔ကို သြားလုပ္လို႔ မရပါဘူး၊ မနက္ ဆယ္နာရီ မခြဲမခ်င္း ဆာတယ္ မေျပာတတ္သလို တကယ္ ဆာမေနေသာ္လည္း ညေန ငါးနာရီခြဲဆို မျဖစ္မေန စားတတ္ပါတယ္။ ၾကာလာေတာ့ ကြ်န္မတို႔က အဖိုးရဲ႕ ထမင္းစားခ်ိန္ဟာ ဗိုက္ဆာတာနဲ႔ မဆိုင္၊ နာရီနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္ တို႔၊ ဆာတဲ့ အခ်ိန္စားမွ ၿမိန္မွာေပါ့ တို႔ ရယ္သလို ေမာသလို ဆရာလုပ္သလိုနဲ႔ ေျပာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာရင္ အဖိုး စိတ္ဆိုးမယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ စိတ္မဆိုးပါဘူး ရယ္ပဲ ရယ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အစားအေသာက္ကို စည္းနဲ႔ ကမ္းနဲ႔ အခ်ိန္နဲ႔ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ တိုင္းထြာ စားေသာက္ ေနထိုင္ခဲ့လို႔လည္း အဖိုးဟာ သူ႔အသက္ ကိုးဆယ့္သံုးႏွစ္အထိ ေရာဂါေဝဒနာ ကင္းကင္းနဲ႔ က်န္းက်န္းမာမာ ရွင္သန္ေနထိုင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ မီးဇာကုန္ ဆီခမ္း ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ တစ္လေလာက္ အစားမ်ားမ်ား မဝင္၊ မစားႏိုင္ေတာ့ပဲ အိပ္ရာထဲ လဲၿပီး ေနာက္ တစ္လ ေလာက္မွာ ဘာေဝဒနာမွ ႀကီးႀကီးမားမား မခံစားရပဲ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။

ကြ်န္မတို႔ေတြ တစ္ခါတစ္ခါ လုပ္ေလ့ရွိတယ္။ ပန္းကန္ထဲ ထမင္းထည့္၊ ဟင္းေတြထည့္၊ ဇြန္းတစ္ေခ်ာင္းတပ္ၿပီး စာအုပ္တစ္အုပ္ မ်က္ႏွာအပ္ရင္း ေတြ႕ရာေနရာမွာ အလြယ္တကူ စားလိုက္ခ်င္တာမ်ိဳး၊ တူတစ္စံုနဲ႔ ေခါက္ဆြဲျပဳတ္ တစ္ပန္းကန္ဆြဲၿပီး တီဗီေရွ႕ သြားထိုင္စားတာမ်ိဳးကို အဖိုးသာ ျမင္ရင္ ေျပာမွာလို႔ သတိရ ရသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ကိုယ္ရွိန္သတ္ၿပီး တီဗီေရွ႕မွာ သြားစားမယ့္ အစီအစဥ္ကို ဖ်က္၊ ထမင္းပန္းကန္ ဟင္းပန္းကန္ေတြကို စားခ်င္စဖြယ္ ေသေသခ်ာခ်ာ ခင္းက်င္းၿပီး ထမင္းစား စားပြဲမွာ ေျပာင္းထိုင္ရပါတယ္။ ၿပီးစလြယ္ လုပ္ခ်င္တဲ့ အက်င့္ကို ေဖ်ာက္ရပါတယ္။ အလုပ္တဖက္နဲ႔မို႔ ညစာ နဲ႔ ပိတ္ရက္ေတြမွသာ အိမ္မွာ ခ်က္ျဖစ္ စားျဖစ္တယ္ ဆိုေပမယ့္ အဲဒီလို စားျဖစ္တဲ့ အနပ္တိုင္းမွာ ထမင္း ဟင္းကို အခ်ိန္မွန္မွန္ ေအးေအးေဆးေဆး စားျဖစ္ဖို႔ အားထုတ္ရပါတယ္။

ဒီတစ္ခါ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ မိသားစု ထမင္းဝိုင္း နဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ ငယ္ငယ္က တန္ဖိုးမထားျဖစ္၊ တန္ဖိုးထားရေကာင္းမွန္း ေသေသခ်ာခ်ာ မသိ နားမလည္တဲ့ အခ်ိန္ေတြထဲမွာ မိသားစု ထမင္းဝိုင္းေလးလည္း ပါခဲ့ပါတယ္။ အဖိုးကို အခ်ိန္မွန္မွန္ ထမင္းဟင္း ခူးခတ္ေကြ်းၿပီးရင္ ကြ်န္မတို႔လည္း အဆင္ေျပသလို စားလိုက္ၾကတာ မ်ားပါတယ္။ မိသားစု နည္းတဲ့အျပင္ ေဖေဖက အေဝးမွာဆိုေတာ့ ကြ်န္မရဲ႕ ငယ္ဘဝ ထမင္းဝိုင္းဟာ တစ္ႏွစ္ခြဲမွာ တစ္လ ေလာက္သာ လူစံုႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါလည္း အခါမ်ားစြာမွာ တစ္ေယာက္ တစ္ေယာက္ အခ်ိန္ညႇိမရ၊ ညႇိဖို႔လည္း မႀကိဳးစားျဖစ္ပဲ အိမ္အကူေတြ ျပင္ေကြ်းတဲ့အတိုင္း အဆင္ေျပသလို စားလိုက္ၾကတယ္လို႔သာ မွတ္မိပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ကြ်န္မ အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ အမ်ိဳးသားအိမ္ကို တစ္ပတ္ တစ္ရက္ ႏွစ္ရက္ ဆိုသလို အလည္သြား ထမင္းစားၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ သူတို႔အိမ္မွာ မိသားစု စံုမွ ထမင္းစားတဲ့ ခ်စ္စရာ အေလ့အထကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ညစာေပါ့။ မိဘေတြက အလုပ္၊ သားသမီးေတြက ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြမို႔ မနက္စာအတြက္ ထမင္းဘူးကိုယ္စီနဲ႔ သြားၾကေပမယ့္ ညစာကို လူမစံု မခ်င္း မစားတတ္ၾကပါဘူး။ ညီမ အငယ္ေလးေတြ (ကေလးေတြေပါ့) ဘယ္ေလာက္ပဲ ဆာေနပေစ အေဖ အေမေတြ ျပန္မလာေသးရင္ အဆာေျပ မုန္႔စား ေရေသာက္ျပီး ေစာင့္ပါတယ္။ အလုပ္ကိစၥေၾကာင့္ အျပင္ေရာက္ေနတဲ့ အေဖ ဘယ္ေလာက္ပဲ အိမ္ျပန္ေနာက္က်ေနပါေစ ဘယ္သူမွ အရင္စားထားႏွင့္လိုက္မယ္ ဆိုတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ လူမစံုမခ်င္း ေအးေအးေဆးေဆး ေစာင့္စားၾကတဲ့ သူတို႔မိသားစုရဲ႕ အက်င့္ေလးကို အင္မတန္ သေဘာက်မိပါတယ္။

လူစံုတဲ့ ထမင္းဝိုင္းေလးဟာ စကားသံ ရယ္ေမာသံေတြနဲ႔ ဆူညံ စည္ကားလွပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စားပြဲေပၚမွာ ဟင္းဘယ္ႏွစ္ပြဲရွိရွိ ရွိသမွ် ဟင္းပြဲတိုင္းကို အေဖ အေမ က စၿပီး ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ အလွည့္က် ယူၾကရပါတယ္၊ အငယ္ဆံုးေလးက အေနာက္ဆံုးမွ ယူရမယ့္သူမို႔ သမီး ဗိုက္ဆာၿပီ ျမန္ျမန္ ယူၾကပါဗ်ိဳ႕ ဆိုတာ ထမင္းဝိုင္းမွာ အၿမဲ ၾကားေနက် စကားသံပါပဲ။

အဲဒီ အေလ့အထဟာ အေဖ အေမတို႔ ဆီကေန ကြ်န္မ အမ်ိဳးသားဆီကို ပါလာခဲ့တယ္။ ကြ်န္မလို အစားမ်ားမ်ား မစားတတ္၊ အခ်ိန္မဟုတ္ အခါမဟုတ္ စိတ္ပါမွ ဆာမွ စားခ်င္တာ ေကာက္စားတတ္၊ ေတြ႕ရာေနရာမွာထိုင္ရင္း စာဖတ္ရင္း ေကာ္ဖီေလာက္ မုန္႔ေလာက္နဲ႔သာ အလြယ္တကူ ၿပီးလိုက္ခ်င္တတ္တဲ့သူကို ထမင္းစားပြဲမွာ အခ်ိန္နဲ႔ စားတတ္ဖို႔ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေခၚတတ္ပါတယ္။ ထမင္းမစားခ်င္ဘူး ေျပာရင္လည္း ေရခဲမုန္႔ အာလူးေၾကာ္ ေကာ္ဖီ စသည္ျဖင့္ စားခ်င္တာ တစ္ခုခု ယူလာၿပီး စားပြဲမွာ လာထိုင္ေနဖို႔ ေခၚတတ္ပါတယ္။ သားေလးကိုလည္း ငယ္ငယ္ေလးထဲက ထမင္းဝိုင္းမွာ တစ္ခ်ိန္တည္း အတူတူထိုင္စားတတ္ဖို႔ (သူ စားခ်င္တဲ့ စားတတ္တဲ့ စားစရာေတြ ေကြ်းၿပီး) ေလ့က်င့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခါ တစ္ခါ သားက မဆာေသးလို႔ ေနာက္မွ စားခ်င္ စားပါေစလို႔ ကြ်န္မက ေျပာရင္ မႀကိဳက္ခ်င္၊ ဆာသေလာက္ အတူတူစားပါေစ လို႔ ေခၚတတ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေတြ ၾကာလာေတာ့လည္း အရာရာဟာ ေနသားတက်နဲ႔ အက်င့္ရယ္လို႔ ျဖစ္လာတာပါပဲ။

အက်င့္ဆိုတာ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ေသာ္လည္းေကာင္း စိတ္ထဲက သိမွဳနဲ႔ျဖစ္ေစ၊ မသိမွဳနဲ႔ ျဖစ္ေစ၊ ရည္ရြယ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ မရည္ရြယ္ပဲနဲ႔ ျဖစ္ေစ ကိစၥရပ္တစ္ခုကို အၾကိမ္ေရမ်ားစြာ မပ်က္မကြက္ အခ်ိန္မွန္ ဖန္တီးေႏုျဖစ္ျခင္းလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေတာင္ သတိမထားမိလိုက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ေန႔ရက္ အခ်ိန္နာရီေတြထဲမွာ ပံုမွန္ မပ်က္မကြက္ ျပဳလုပ္ေနျဖစ္ခဲ့တဲ့အခါ အဲဒီ အက်င့္ ဆိုတာကို (မသိလိုက္ မသိဖာသာ) အစျပဳမိရက္သား ျဖစ္လာတာပဲ မဟုတ္လား။

ဒီလိုနဲ႔ သံုးေယာက္ပဲ ရွိတဲ့ မိသားစုေလးဟာ ဘာမွ ေထြေထြထူးထူး ညႇိယူစရာ တိုင္ပင္စရာ မလိုပါပဲ ညေနစာေတြ အၿမဲ အတူတူ စားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ထမင္းဟင္း ဖြယ္ရာတဲ့ေန႔ေတြ ရွိသလို မအားလပ္လို႔ အလုပ္ပင္ပန္းလို႔ မဖြယ္ရာတဲ့ ေန႔ေတြလည္း ရွိတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ မိသားစု အတူတူစားရတဲ့အခါ ဘာနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ေက်နပ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ရက္ေတြ မခ်က္အားလို႔ အျပင္သြားစားၾကမယ္ ဆိုလည္း သံုးေယာက္ အတူတူသြားစားၾကတာပဲ။ ရံုးက မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ စကားစပ္မိတဲ့အခါ သားက ႀကီးလွၿပီ မိဘေတြနဲ႔ အျပင္သြားရင္ လိုက္တုန္းလား၊ အတူတူ ထမင္းစားထြက္ရင္ လိုက္တုန္းပဲလား လို႔ ေမးၾကပါတယ္။ သူတို႔ သားသမီးေတြက ဒီ့ထက္ ငယ္ငယ္ထဲက ေခၚလို႔ မရ၊ မလိုက္ၾကေတာ့ဘူးတဲ့... ဒါလည္း အက်င့္ပါပဲ လို႔ ေျပာရတယ္...

အဲဒီလိုပဲ မိဘေတြနဲ႔ အတူရွိေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာလည္း ညေနတိုင္း လူစံုၿပီး ဖြယ္ရာတဲ့ ထမင္းဝိုင္းတစ္ခုျဖစ္ဖို႔ ကြ်န္မ အားထုတ္ရပါတယ္။ ရံုးနဲ႔ အိမ္နဲ႔ သိပ္နီးတဲ့ ကြ်န္မအတြက္ ေန႔လည္ထမင္းစားခ်ိန္ေတြပါ အိမ္ျပန္ၿပီး မိဘေတြနဲ႔ ထမင္းလက္ဆံု စားလို႔ ရပါေသးတယ္။ နည္းနည္းေတာ့ ပင္ပန္းတယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္... ဒါေပမယ့္ တစ္ေန႔တျခား အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္ အိုမင္းလာတဲ့ မိဘေတြကို အခ်ိန္ေပးဖို႔ ဂ႐ုစိုက္ဖို႔၊ သူတို႔နဲ႔ ထမင္းလက္ဆံု အတူစားႏိုင္ဖို႔ ဘာကိုမ်ား ေၾကာင့္ၾကေနစရာ ေတြေဝ ေႏွာင့္ေႏွးေနစရာ ရွိပါသလဲ။

မိသားစု စံုစံုညီညီ အတူတူစားျဖစ္ၾကတဲ့ ထမင္းဝိုင္းတစ္ခုဟာ လိုက္ရွာေနစရာမလိုပဲ ေတြ႕ႏိုင္တဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈပါ။ ေခတ္ေတြ စနစ္ေတြက ေျပာင္း၊ အေျခအေနေတြက ေျပာင္းလာေတာ့ မိဘနဲ႔ သားသမီးေတြ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ မိသားစုေတြ တစ္ေယာက္တစ္ေနရာစီ ေနထိုင္ ရွင္သန္ၾကရတဲ့အခါ မိသားစု စံုညီတဲ့ ထမင္းဝိုင္းတစ္စု ျဖစ္ဖို႔ သိပ္ခက္ခဲလာပါတယ္။ ဒီလိုဆိုေတာ့ ဘယ္ မိသားစုမဆို ဆံုႏိုင္သမွ်၊ ဆံုခြင့္ရသမွ် အခ်ိန္ေတြတိုင္းမွာ စည္ကား ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ထမင္းဝိုင္းကေလးေတြကို တန္ဖိုးထား ဖန္တီးႏိုင္ၾကမယ္ ဆိုရင္ျဖင့္...

သက္ေဝ

(၈ မတ္ ၂၀၂၀)